Бусдын туршлагаас суралцъя

* Хүмүүсийн Англи хэлийг хэрхэн сурсан арга, үе шат болон зөвлөгөөг гурав дахь нийтлэлээрээ та бүхэндээ хүргэж байна.Хүн бүр өөрийн гэсэн ондоо арга барилтай учир тус зөвлөмжүүдээс өөрт тохирохыг олж цаашид хичээнгүүлэн суралцаарай.

https://youtu.be/xpHMK-ni8Ns

* Хурдан сурах хүсэл сонирхолтой хүмүүс ч цөөнгүй бий.Хэрэв та тэдний нэг бол энэ бичлэгийг үзээрэй.Гэвч хурдан сурах гэхээс илүүтэй үр дүнтэй сурах нь мэдлэг болж цаашид өөрийгөө хөгжүүлэх боломж нээгдэх юм шүү.Хэлийг хэрэглээ биш мэдлэг болгох хэрэгтэйг битгий мартаарай.

https://youtu.be/o03_rUctLxo

* Англи хэл дээр илтгэл болон лекцийг чөлөөт цагаараа сонсох хэрэгтэй.Үгийн сан болон хүнтэй ярилцахад илүү дөхөм болно./TED X , BBC , British council зэрэг сайтруу ороорой/

https://youtu.be/Uo_QdGVnurM

* Хэрвээ та хурдан хугацаанд сурлаа гэхэд тухайн хэлийг хэрэглээнээс илүү мэдлэг болгох хэрэгтэй шүү. Та өөрийнхөө хэлний түвшнийг тодорхой хэмжээнд дундаас дээш түвшин / upper-intermediate/ гэж бодож байгаа бол дараачийн алхамыг хийх боломж байгаа юм.Toefl-ийн шалгалт өгч гадаад улсад суралцах хүсэлтэй үе тэнгийнхэндээ дараах бичлэгийг сонирхуулж байна.

https://www.youtube.com/watch?v=qVs4OVlKZE0

* Нэмж хэлэхэд өөртэй хөгжилтэй аргаар телевизийн шоунуудыг үзэж болох юм.Энгийн хэллэг, өдөр тутмын яриа орсон байдаг учир суралцахад дөхөм мөн уйдаахгүй.Үүнд : Ellen Degenerees - Ellen show, James Corden - The late late show, Ophra Winfrey - Oprha`s show/

- Ellen show https://youtu.be/SGnnuiaTDN4

Англи хэлний дуудлага сайжруулах дуунууд

Өмнөх нийтлэлээрээ дуугаар дамжуулан хэллэгээ сайжруулах боломжтой гэж дурдсан. Англи хэл нь өөрөө нийтлэг хэл учраас муж бүр өөр өөрийн гэсэн аялагтай ярьдаг. Монгол хэлээр ярихад Увс, Ховд, Дорнод гээд аймаг бүр ондоо аялагтай байдагтай ижил юм. Тиймээс Англи хэлээр дуулж буй дуучид бүр өөр өөрийн гэсэн ондоо хэллэгтэй байдаг. Дуучин Adele Англиас гаралтай учир British аялагаар дуулдаг. Дууг нь дагаж дуулвал өргөлт, хэллэг зэргийг сурж авах боломж бүрэн бий. Англи хэл сурч байгаа суралцагчдад үгээ тодорхой дуудахад туслах цөөнгүй дуучид бий. Тиймээс энэ удаагийн нийтлэлээр зөв дуудахад туслах дуунуудыг уншигчиддаа хүргье.

1. Abba - I have a dream

 Англи хэлний хэцүү хэллэгүүдийн нэг болох "th" нийлэмжийг зөв дуудахад тусална. Түүнчлэн "th" болон "s" дуудлагын ялгааг ойлгож авахаас гадна, "ea", "ng" нийлэмжийг зөв дуудахад дараах дуу туслана.

https://www.youtube.com/watch?v=_HMjOiHqE18

2. Avril Lavigne - When You`re Gone

Гийгүүлэгчийн өмнө орсон болон эгшигтэй хослосон "о" авиаг хэрхэн зөв дуудахыг энэ дуунаас суураарай. Хэлэхэд хүндрэлтэй "th" , "w" нийлэмжүүд мөн олон давтагдана.

https://www.youtube.com/watch?v=0G3_kG5FFfQ

3. Adele - One and Only

"сh" , "с" авианы ялгаа, үгийн төгсгөлд орсон "у" эгшгийг хэрхэн зөв дуудахыг сонсоорой.

https://www.youtube.com/watch?v=PG0ggtkvSaU

4. Aretha Franklin - I say a little Prayer

Үгийн төгсгөлд орсон "е" , "ее" үсгийг хэрхэн зөв дуудахад туслах хамгийн тохиромжтой дуу юм. Түүнчлэн "а" авиа олон авиатай нийлж хэрхэн дуудагдахыг анзаараарай.

https://www.youtube.com/watch?v=KtBbyglq37E

5. Ben E. King - Stand by me

Тус дуу "u" , "a" үсгийн дуудлагын ялгааг сайн гаргаж өгнө.

https://www.youtube.com/watch?v=hwZNL7QVJjE


6. Beyonce - Halo

"u" үсгийн олон төрлийн дуудлагыг энэ дуунаас мэдэх боломжтой. Жишээлбэл, "put" , "built" үгэнд "u" үсгийг хоёр өөр төрлөөр дуудаж байгаа юм.

https://www.youtube.com/watch?v=bnVUHWCynig

7. Boston - More than a feeling

"о" , "а" эгшиг үгийн эхэнд болон дунд, богино, урт эгшиг хэрхэн ялгаатай дууддаг болохыг сонсоорой.

https://www.youtube.com/watch?v=Fm_-sW4Vktw

8. Cher - Strong enough

Энэ дуунаас үгийн дунд болон сүүлд орсон"у" үсэг богино болон урт эгшгээр ялгаатай уншигддаг болохыг мэдэж авна.

https://www.youtube.com/watch?v=_eij6Vs7FGo

9. Christina Aguilera - Beautiful

"о", "оо" эгшиг болон "" үсгийн дуудлагыг хэрхэн ялгаатай хэлж болохыг сонсоорой.

https://www.youtube.com/watch?v=eAfyFTzZDMM

10. Cutting Crew - I`ve been in love before

"о" үсгийг өөр өөр үсгийн нийлэмжтэй хэрхэн ялгаатай уншдаг болохыг мэдэх боломжтой.

https://www.youtube.com/watch?v=W1Ljdd4dhfI

11. Bruno Mars - Just the way you are

Англи хэл анхлан сурч байгаа хүнд "ing" үсгийн нийлэмжийг хэлэх тийм ч амар биш байдаг. "ing" , "p" , "air" нийлэмжийг ихээхэн хэрэглэдэг.

https://www.youtube.com/watch?v=LjhCEhWiKXk

12. Coldplay - The speed of sound

Тус дууны үгэнд "i" үсэг олон өөр дуудлагаар хэрэглэгдэнэ. Түүнчлэн, "s" , "z" үсгийн дуудлагын ялгааг гаргаж өгнө. "get in" , "of mine" үгийн хэсэгт хэрхэн өргөлт авч байгааг анзаараарай.

https://www.youtube.com/watch?v=0k_1kvDh2UA


Дараах дуунуудыг сонсох бүртээ дуудлагыг сайн анзаарах хэрэгтэй. Ингэснээр сонсгол болон үгээ тод, ойлгомжтой хэлж чадах юм. Чөлөөт цагаараа сонсоод даган дуулж хэвшээрэй. :)

Англи хэлийг сонирхол болгох нь ...

Даяаршиж буй 21-р зуунд цаг үетэйгээ хөл нийлүүлэн алхахын тулд бид Англи хэлийг суралцах шаардлагатай болж байна. "Хэлтэй бол хөлтэй" гэдэг үг зүгээр ч үүсээгүй болов уу. Бид хэлийг зөвхөн хэрэглээ биш мэдлэг болгон ашиглах нь зүйтэй. Хэдий Англи хэлийг дунд сургуулиасаа эхэлж үзсэн ч гэлээ зөвхөн дүн авах төдийхнөөр ашиглаж ирсэн нь алдаа болж байгаа юм. Тиймээс дэлхийн хөгжилтэй хөл нийлүүлэн алхаж, мэдээллийг олохын тулд хэлээ илүү сайжруулах хэрэг гарч байна. Та бүхэндээ хэлийг хэрхэн сонирхолтой, үр дүнтэй аргаар суралцах цаашид түвшингээ ахиулах тухай энэхүү нийтлэлдээ тусгалаа.

1.Англи хэлийг сонирхол дээрээ тулгуурлан суралцах

Хэл сурч байгаа хүмүүсийн гаргадаг нийтлэг алдаа нь үг сурвал л болчихно гэж үздэгт байгаа юм. Та заавал үг сурахыг урьтал болголгүй хэрвээ кино үзэх дуртай бол англи хадмалтай кино үзэнгээ эсвэл дуу сонсонгоо ч сурч болно. Ингэснээр таны сонсох чадвар, хүний хэлсэн үгийг ойлгох чадвар сайжирдаг.Гол нь өөрийнхөө сонирхол дээр тулгуурлах юм. Хэрвээ ном унших дуртай бол үлгэрийн номоос ч эхэлж болно. Ном унших нь таны үгийн санг болон бичгийн болон унших чадварыг хамгийн үр дүнтэй сайжруулах арга болдог юм. Мөн, audio book буюу номыг сонсонгоо уншиж ч болно. Audio book сонсох нь англи хэлний хэллэгийг маш үр дүнтэй аргаар засах, цаг хугацааг хэмнэх давуу талтай.
Хүссэн киногоо татаж үзэх сайтууд ч их бий.
- Үүнд : Netflix, The Pirate Bay, Online movie, Torrent зэрэг идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байгаа сайтууд багтах юм.

2.Англи хэл дээр ном унших

Бид анх төрөхдөө л Монгол хэлийг сурчихаагүй. Өдөр тутмын дасгал сургуулилт, бэлтгэлийн үр дүнд эх хэлээрээ ярьж сурсан. Үүнтэй адил Англи хэлийг эх хэл шигээ сурахын тулд өдөр тутмын бэлтгэл чухал учир заавал хэдэн цаг өөрийгөө хүчлэх гэж битгий ойлгоорой. Та үр дүнтэй 30 минутыг зарцуулахад л хангалттай. Дээр дурьдсанчлан ном унших цаг завыг өөртөө заавал өгөх шаардлагатай. Сонирхол татахуйц, ойлгомжтой байвал ямар ч материал унших нь хэлний мэдлэгээ ахиулахад тустай ч гэлээ өөрийгөө хэт хүчлэн хүнд түвшний номоос эхлэхгүй байхыг зөвлье. Таны нойрыг хүрж залхаахаас өөр зүйлгүй шүү. Тиймээс өөрийн хэлний мэдлэгт тохирсон түвшний ном материалыг унших нь зүйтэй. Эхний ээлжинд хялбаршуулсан зохиолоос уншиж болох юм.

- Level 1 /beginner/

Хялбаршуулсан ном зохиолууд /graded readers/
http://englishtips.org/fiction_literature/graded-readers/

- Level 2 /elementary/

The Tale of Desperaux, Kate DiCamillo
The little prince , Antoine de Saint Exupery
The Miraculous Journey of Edward Tulane, Kate DiCamillo
Because of Winn-Dixie, Kate DiCamillo
Holes, Louis Sachar
The magician`s elephant, Kate DiCamillo
The Giver, Lois Lowry
The Tiger Rising, Kate DiCamillo
Number the stars, Lois Lowry

- Level 3 /intermediate/

The Alchemist, Paolo Coelho
Tuesdays with Morrie, Mitch Albom
Charlotte`s Web, E.B.White
The five People you meet in heaven, Mitch Albom

- Level 4 /advanced/

Hunger games, Suzanne Collins
Catching fire, Suzanne Collins
Mochingjay, Suzanne Collins
Horry Potter, J.K.Rowling
Fall on your knees, Ann-Marie  MacDonald
No place like home, Mary Higgins Clark
Twisted, Jonathan Kellerman
False, Rose Connors
This dame for hire, Sandra Scoppettone
Citizen soldiers, Stephen E.Ambrose
Norwegian wood, Haruki Murakami

3.Сонирхол нэгтэй хүмүүстэй хамтарч хичээллэх

Англи хэл сурах чин хүсэл эрмэлзэлтэй найзтай болох хэрэгтэй. Танд шинэ зүйл мэдэж авахад тэд тусалж чадна. Тэр тусмаа англи хэлний ярианы speaking clubt хамт явах нь илүү үр дүнтэй юм. Өдөр тутамд англиар хамт ярьж нэг сэдвийн хүрээнд чадах ч бай үгүй ч бай оролдоод үзээрэй. Эхэндээ хэцүү санагдах ч сүүлдээ өөрийгөө чөлөөтэй илэрхийлж чаддаг болно. Ярианы чадвараа сайжруулахын тулд сайн ярь, сайн сонс гэсэн хоёр арга л үйлчилнэ. Одоо хүмүүс англи хэлийг сурах хүсэл эрмэлзэл ихтэй болсон учраас гадуур сайн дурын англи хэлний ярианы клубууд олон байгаа шүү.

Ярианы клубууд :

- https://www.facebook.com/groups/jbmindmapper/

/collective intelligence speaking club-Хагасайн өдөр бүрийн 17:00 цагаас болдог. Тухайн долоо хоногт ярилцах нэг сэдэв өгөөд түүнийхээ талаар ирсэн бүх гишүүд тойрч суун ярилцдаг. Идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулдаг учир хэл сурахаар шийдсэн бол нэгдэх хэрэгтэй.Тус линкээр орж байршил болон тухайн өдрийн хэлэлцэх сэдэв, идэвх, үйл ажиллагаа зэргийг харж болно./

- https://www.facebook.com/groups/1557575771139793/

EARC төвөөс зохион байгуулдаг англи хэлний ярианы идэвхтэй клубуудын нэг юм. Долоо хоног бүрийн даваа болон баасан гарагуудад 2 удаа зохиогддог. Энэхүү уулзалтын зорилго нь хүмүүсийн англи хэлний мэдлэгийг сайжруулах мөн шинэ найз нөхөдтэй болж олон төрлийн тоглоом тоглож өдрийг өнгөрөөх юм. Өөрийгөө илэрхийлэх, ярих чадвараа сайжруулж, ерөнхий мэдлэгээ дээшлүүлэн, хэлний туршлага болоод шинэ санаануудаа бусадтай хуваалцах боломжтой юм.


- https://www.facebook.com/groups/ubesc/

Таавар таах аргаар англи хэлнийхээ чадварыг UB English Speaking Club ярианы клубаас сурч авна. Хэзээ цуглахаа facebook group дээрээ цаг тухайд мэдэгддэг тул илүү мэддээллийг линкээр орж үзээрэй.

- https://www.facebook.com/events/571543619690230/

Тус клубыг AIESEC залуусын байгууллагаас үнэ төлбөргүйгээр долоо хоног тутмын хагассайн өдөр 14 цагт Нацагдорж номын санд American cornert зохион байгуулдаг. Нас, хүйс , хэлний мэдлэг хамааралгүй оролцох боломжтой юм. Англи хэл сурах зорилготой олон найз нөхөдтэй болно. Дээд түвшнээс эхлээд анхан шатны мэдлэгтэй гээд шат шатны түвшинтэй хүмүүс хүрэлцэн ирнэ. Хамгийн гол нь биеэ барилгүй суралцаж байгаа нэгэн гэдгээ санаж сайн ярилцах хэрэгтэй шүү.



* Энэ удаагийн нийтлэлдээ Англи хэлийг сурах хүсэл эрмэлзэлтэй хүн бүхэнд өөрт нөлөөлсөн аргуудаасаа зөвлөгөөгөө хүргэлээ. Дараачийн нийтлэлээрээ Англи хэлийг сурсан бусад хүмүүсийн туршлагаас нийтлэх болно. :)